100 lat Muzeum Karkonoskiego. Otwarto nową wystawę z tej okazji

Historia muzeum w Jeleniej Górze jest dużo starsza od gmachu na ul. Muzealnej. Trudno powiedzieć czy powstałby on, gdyby nie Theodor Donat, księgowy w zakładach lniarskich w Mysłakowicach. To z jego inicjatywy 1 sierpnia 1880 w Jeleniej Górze powstało Towarzystwo Karkonoskie (Riesengebirgsverein).

Pierwsze spotkanie założycielskie odbyło się w lokalu o nazwie „Weiner Cafe” na obecnej ulicy Bankowej w Jeleniej Górze. Organizacja na początku liczyła 48 członków. Szybko się jednak rozrastała. Pod koniec 1880 roku w RGV działało 14 sekcji z karkonoskich miejscowości. Z czasem powstały sekcje na Śląsku i w głębi Niemiec. W 1909 roku organizacja liczyła 98 kół lokalnych. W 1922 roku liczba członków osiągnęła rekordowe 17 tys. osób.
Organizacja prowadziła rozległą działalność: wytyczała szlaki turystyczne, budowała schroniska, propagowała turystykę górską, wydawała miesięcznik, karty pocztowe, a nawet produkowała filmy. Z jej inicjatywy powstała biblioteka, a potem muzeum.

W 1888 roku wynajęto pomieszczenie na parterze budynku Królewskiego Gimnazjum w Jeleniej Górze (obecnie zespół szkół na ul. 1 Maja), by zgromadzić w nim spore zbiory biblioteczne. Trafiła tam też kolekcja minerałów i skamieniałości zgromadzona i ofiarowana RGV przez właściciela pałacu Paulinum, pana Kramsty. Znany przyrodnik Sitenis z Miedzianki wzbogacił zbiory towarzystwa o kolekcje karkonoskich motyli.
Kolekcja będzie rozrastała się z biegiem lat, dzięki hojności darczyńców i zakupom towarzystwa. Wizyta władz miejskich w 1890 roku na wystawie RGV sprawiła, że trafiły tu przedmioty będące własnością miasta m.in.: miecz rycerski zwany Mieczem Bolka, osiem halabard, kula armatnia z 1640 r. i klucze od bram miejskich.
Coraz większe muzeum przenosi się następnie do siedmiopokojowego mieszkania na piętrze budynku na ulicy Szkolnej 12.

Od samego początku kustoszem zbiorów RGV był Hugo Seydel. To on w 1909 roku zaczął starania o budowę stałej siedziby Muzeum Karkono-skiego. Chciał aby był to dom z niewielkim ogrodem, w który mógłby pomieścić m.in. plastyczną mapę Karkonoszy (podobna jaką widział w ogródku dydaktycznym w Insbrucku). W latach 1909 -1910 różni oferenci proponowali mu zakup gotowych budynków w mieście i przystosowanie ich do potrzeb muzeum. Po obejrzeniu kilku Seydel zrozumiał, że musi postawić nowy budynek. Wybrano na budowę działkę w pobliżu mieszkania Seydela, (to obecnie ulica Matejki 28). Ofiarowało ją miasto.

3 czerwca 1912 roku rozpoczęto budowę. Budynek był gotowy zimą 1913 r. Otwarto go 14 kwietnia 1914 roku.
W holu zostały wystawione wyroby ze szkła, tłoki pieczętne, wyroby snycerskie oraz artystyczne ślusarstwo i kowalstwo. W szafach znajdowały się chronologicznie umieszczone zabytki i eksponaty związane ze szklarstwem i pamiątki po Walonach.
Sala Cechów Rzemieślniczych ( na parterze) mieściła wyroby cechowe i pamiątki po miejscowych cechach. Zawieszony był tu żyrandol z brązu z Kościoła Łaski z Jeleniej Góry i dzwon z kościoła katolickiego w Dziwiszowie.
W sali ceramiki i obrazów znajdowały się dwa piece fajansowy z Kochanowa k. Lubawki i biało glazurowany piec z końca XVIII w z ul. Grodzkiej w Jeleniej Górze.
Izba patrycjuszowska znajdowała się w dobudowanej do głównego gmachu replice kamienicy z jeleniogórskiego rynku. Do głównego budynku przylega do dziś wiejska chata.
Od połowy kwietnia do końca grudnia 1914 roku muzeum zwiedziło 4023 osoby.