Nie ma ulicy, ale jest już szlak Tadeusza Stecia - przewodnika przewodników

Żółty szlak wiodący z Jeleniej Góry na Słonecznik w Karpaczu oficjalnie nosi imię Tadeusza Stecia. A na budynku PTTK w Jeleniej Górze przy ul. 1 Maja 86 odsłonięto okolicznościową tablicę jego pamięci.

– Ten szlak był wytyczany przez Tadeusza Stecia. Zaczyna się w Jeleniej Górze przy siedzibie PTTK. Wiedzie przez osiedle Czarne, Staniszów, Sosnówkę Dolną i Górą, do kaplicy św. Anny na Grabowcu, górę Czoło i Karpacz Górny. Od świątyni Wang dochodzimy nim na Polanę, Pielgrzymy, do Słonecznika – mówi Andrzej Mateusiak, prezes jeleniogórskiego oddziału PTTK.

- Przejście tej trasy zajmuje około 5 – 6 godzin – dodaje.

Tadeusz Steć, znany przewodnik sudecki, współtwórca GOPR w Sudetach, autor przewodników górskich, wychowawca wielu pokoleń przewodników i postać niezwykle zasłużona dla regionu, dotąd nie był uhonorowany. Przewodnicy sudeccy dwukrotnie składali wniosek do Rady Miejskiej Jeleniej Góry, by maleńkiej uliczce w pobliżu siedziby PTTK (łącznik ulic 1 Maja i Kraszewskiego) nadano jego imię. Wnioski były bezskuteczne, większość radnych storpedowała tę inicjatywę.

W 2012 roku, gdy toczyła się dyskusja na ten temat, radni PiS i część radnych PO uznała Stecia za postać kontrowersyjną. Nie obyło się bez homofobicznych komentarzy.
Rafał Szymański z PiS zamieścił po sesji wpis „Szczęśliwie Rada Miejska Jeleniej Góry opanowała się i nie nazwała jednej z ulic nazwiskiem wielbiciela młodych chłopców, podejrzewanego o współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa - Tadeusza Stecia”.
Homoseksualizm Tadeusza Stecia był w środowisku przewodników tajemnicą poliszynela. Żartowano z tego.

- Kiedy wypiłem z Tadziem brudzia i ucałowaliśmy się serdecznie, to później koledzy pytali, kiedy będzie reszta – mówi Andrzej Jawor, przewodnik sudecki, autor książki o Tadeuszu Steciu.

We wrocławskim archiwum IPN zachowały się dokumenty potwierdzające, że Steć był tajnym współpracownikiem bezpieki. Nie współpracował dobrowolnie. Szantażem zwerbowano go w 1952 roku. Grożono mu ujawnieniem jego preferencji seksualnych. Steć zerwał współpracę po czterech latach.

Z powodu niezwykłej wiedzy na temat regionu, nazywano Stecia „przewodnikiem przewodników” lub „chodzącym leksykonem Śląska”. W mieszkaniu posiadał niezwykły zbiór muzealiów, były w nim np. XV-wieczne księgi.
Tadeusz Steć został zamordowany w swoim mieszkaniu przy ulicy Orlej w Cieplicach w styczniu 1993 roku. Zginął od ciosów w głowę, zadanych prawdopodobnie młotkiem. Miał wówczas 68 lat. Ta zbrodnia to jedna z nierozwiązanych kryminalnych tajemnic Kotliny Jeleniogórskiej.

Początkowo sądzono, że motyw zbrodni był rabunkowy. – Pojawił się też motyw wynikający z preferencji seksualnych ofiary - mówi prokurator Marcin Zarówny.
Kilka miesięcy po zabójstwie sprawę zaprezentowano w popularnym programie TV „997”. Policjanci z Gdańska, dostrzegli że sposób działania sprawcy, jest podobny do zachowań 19-letniego mieszkańca Otwocka, którego zatrzymali. Ofiarami Marcina D. byli homoseksualiści, których zwykle okradał. Jednego z nich zabił. Gdańscy policjanci wydusili od Marcina D. przyznanie się do zabójstwa Stecia.

- Związek wydawał się oczywisty. Ale sposób w jaki opisał zabójstwo, nie pasował. Twierdził, że użył noża, a Stecia zabito młotkiem – mówi prokurator.

Zupełnie nieprawdopodobna jest wersja, łącząca zabójstwo Stecia z morderstwem Piotra Jaroszewicza, byłego premiera PRL, który zginął w 1992 roku. Historię o wspólnej, powojennej wyprawie Stecia i Jaroszewicza do Radomierzyc pod Zgorzelcem w celu przejęcia tajnych archiwów Głównego Urzędu Bezpieczeństwa III Rzeszy (co miało być powodem obu zabójstw), sfabrykował Henryk Piecuch, emerytowany pułkownik LWP i autor książek sensacyjnych.