,,Migające przedszkola, migające szkoły", czyli kreatywny projekt z językiem migowym

- „Od samego początku realizacji projektu otrzymujemy wsparcie Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu, bowiem projekt jest odpowiedzią na konkurs ogłoszony przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego (zadanie: promowanie aktywności osób niepełnosprawnych w różnych sferach życia społecznego i zawodowego). Jednocześnie finansowo wsparły to przedsięwzięcie instytucje szczebla rządowego: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Narodowy Instytut Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich): - mówi Ewelina Grygiel – Prezeska Fundacji i kierownik projektu.

Projekt „Migające przedszkola, migające szkoły” zakłada:
1/ Organizację nowatorskich zajęć dodatkowych z wykorzystaniem języka migowego w przedszkolach i klasach nauczania początkowego wybranych szkół podstawowych, a także w świetlicach (szkolne, socjoterapeutyczne) z bezpośrednim udziałem osób niesłyszących jako trenerów prowadzących zajęcia. Język Migowy jest językiem, który wyraża myśli i słowa za pomocą obrazu i gestu. Jest językiem bardzo żywym. Dla osób słyszących jest językiem obcym i poznanie go niesie za sobą takie same korzyści jak nauka każdego języka obcego. Istnieje bardzo dużo korzyści płynących z jego nauki: jest to świetna zabawa, stymulacja rozwoju intelektualnego, sprawności manualnej, ćwiczenie mimiki, rozwój wyobraźni przestrzennej, pamięci oraz koncentracji.

2/ Aktywizację społeczno – zawodową osób z dysfunkcją słuchu. Zatrudnienie w ramach projektu 5 osób niepełnosprawnych, w tym z dysfunkcją słuchu w charakterze trenerów prowadzących zajęcia z dziećmi w przedszkolach/szkołach/świetlicach.

3/ Promocję pozytywnego wizerunku osoby niesłyszącej/niepełnosprawnej – działania w kierunku oswajania ze specyficzną niepełnosprawnością jaką jest dysfunkcja słuchu wśród najmłodszych – dzieci przedszkolnych i nauczania początkowego w szkołach oraz ich rodzin i opiekunów (edukacja w mediach adresowana także do rodziców/opiekunów dzieci).

4/ Edukację rodziców i dzieci w zakresie profilaktyki zdrowia narządu słuchu poprzez organizację spotkań edukacyjnych nt. szkodliwości hałasu i głośnej muzyki (spotkania z protetykiem słuchu) oraz badania przesiewowe słuchu wśród uczniów szkolnych oraz osób dorosłych. To nowy element projektu realizowany od 2016 roku, będący odpowiedzią na wzrastające statystyki dot. ubytku słuchu wśród młodych użytkowników słuchawek dousznych/smartfony.

5/ Kurs podstawowy (I stopnia) języka migowego adresowany do pracowników sektora edukacyjnego, medycznego, administracji. To także nowy element, włączony w 2018 roku do realizacji. Jest odpowiedzią na zapotrzebowanie samych nauczycieli na kompetencje w zakresie języka migowego, nierzadko chcą kontynuować zapoczątkowane przez nas działania i samodzielnie prowadzić naukę daktylografii i tp. Dostrzegają korzyści płynące z nauki języka migowego.

- Projekt realizowany jest w partnerstwie lidera projektu, tj. Fundacji Pracownia Projektów Społecznych oraz przedszkoli publicznych i niepublicznych z terenu w/w powiatów, zatem wykorzystuje zasoby wspólnoty lokalnej, tj. bazę lokalową i kadrową szkół i przedszkoli uczestniczących w tym przedsięwzięciu. „Rozwoju współpracy i ciągłych inspiracji doświadczamy wchodząc do każdej szkoły czy przedszkola. Rozmowy jakie mają miejsce przy okazji realizacji spotkań są cenną wymianą spostrzeżeń i inicjują nowe pomysły na kolejne lata” – nadmienia Prezes Fundacji i kierownik projektu Ewelina Grygiel.

Jak przebiegają warsztaty?

Warsztaty to cykl 20 spotkań po 45 minut wypełnionych muzyką, tańcem, ruchem i wysiłkiem intelektualnym. Uruchamiamy pamięć dzieci, wyobraźnię, myślenie przestrzenne oraz sprawności w zakresie motoryki małej oraz dużej. Zajęcia prowadzone są przez specjalistów pracy z dziećmi: pedagogów, surdopedagogów, tłumaczy języka migowego, animatorów terapii tańcem i ruchem, terapeutów integracji sensorycznej. Przygotowujemy dla poszczególnych grup materiały, rekwizyty oraz nagrody na zakończenie zajęć.

Jak wygląda program?

W oparciu o wieloletnie już doświadczenia realizowany program obejmuje nie tylko naukę liter, tworzenie własnych imion, zwrotów codziennego użytku, ale także elementy edukacji obywatelskiej (zasady komunikacji z innymi, znaczenie symboli narodowych i rolę wspólnoty lokalnej, ważne wydarzenia). Główną częścią zajęć jest wykorzystanie przekazu obrazkowego, który jest wprowadzeniem do pracy w zakresie motoryki małej (praca rąk) czyli zasadniczej części w komunikacji języka migowego. Jednocześnie program corocznie wzbogacany jest o kolejne nowe elementy bardziej aktywizujące dzieci w formie zabaw ruchowych, rytmicznych i piosenek.

-Program rozpoczynamy od poznania osoby niesłyszącej, zasad komunikacji z osobą niesłyszącą, wprowadzenia pojęć głuchy i niesłyszący; wprowadzenia do świata osób głuchych. Omawiamy znaczenie zmysłów w komunikacji, znaczenie gestykulacji i elementów komunikacji niewerbalnej. Uczymy się liczb i podstawowych zwrotów codziennego użytku, poznajemy w języki migowym zwierzęta, magiczne słowa, czyli zwroty grzecznościowe, kolory. Wreszcie rozmawiamy o rodzinie, codziennych aktywnościach. Za pomocą języka migowego recytujemy wiersze („Ślimak, ślimak pokaż rogi…”) a nawet śpiewamy hymn czy kolędy. Corocznie program podlega modyfikacjom i w zależności od wieku dzieci dostosowany jest do ich poziomu poznawczego i potrzeb intelektualnych. „Za każdym razem spotkania warsztatowe są komunikacyjnym wyzwaniem i inspirującym doświadczeniem dla samych dzieci jak i trenerów prowadzących zajęcia. Informacją zwrotną dla nas realizatorów są reakcje nauczycieli towarzyszące zajęciom. Zachęceni dużą aktywnością dzieci i pod wrażeniem nowych form pracy nalegają na kontynuację zajęć w kolejnych roku szkolnym. Jak tylko to możliwe, staramy się pozytywnie odpowiadać na deklaracje udziału. Tym samym nawiązana współpraca z niektórymi placówkami ma charakter już wieloletni i sprawdzony, przynosi korzyści dzieciom oraz trenerom niesłyszącym. Pracują bowiem w znajomym, bardziej komfortowym dla siebie środowisku” – dodaje Ewelina Grygiel, koordynatorka projektu.

W roku 2018 warsztaty realizowane były aż w 20 placówkach. W roku obecnym włączono do udziału kolejnych 30 podmiotów. Ogółem w latach 2018 – 2019 z edukacji w zakresie komunikacji i języka migowego skorzystało 750 osób z subregionu kaliskiego.

Trenerzy to ludzie z pasją

Za sukcesem „migających” projektów stoją określone osoby, ludzie z pasją i zaangażowaniem, pomysłodawcy realizowanego programu i warsztatów:
Małgorzata Wasilewska – z wykształcenia pedagog (pedagogika rewalidacyjna), surdopedagog; ukończyła studia z Lingwistyki Polskiego Języka Migowego na Uniwersytecie Warszawskim; wykładowca języka migowego, tłumacz I i II stopnia (pjm i sjm), wykładowca i lektor języka migowego (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu), prowadzi szkolenia z j. migowego dla pracowników różnych branż, wykładowca języka migowego W2 (certyfikat W2 nr 15/2011) oraz tłumacz biegły języka migowego T2 ( certyfikat nr 83/2011). Właścicielka firmy Gest Małgorzata Wasilewska. Wieloletni działacz pozarządowych organizacji działających na rzecz środowiska osób niesłyszących.

Agnieszka Wypych – pedagog, surdopedagog (pedagogika opiekuńcza, opiekuńczo – wychowawcza z promocją zdrowia), terapeuta zajęciowy (Studium Psychologiczno – Socjologiczne w Łodzi); ukończyła szkolenia specjalistyczne z zakresu języka migowego i pracy z dziećmi, szkolenia z psychologii zorientowanej na proces Arnolda Mindela (praca z grupą, z ruchem, ciałem i symptomami fizycznymi; problemy nadużyć społecznych); warsztaty z pedagogiki zabawy oraz tańca eurytmicznego. Nauczyciel wychowawca w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym nr 2 im. Plutonu Głuchoniemych AK w Kaliszu; pracownik Centrum Kształcenia Praktycznego w Kaliszu; instruktor teatralny Teatru dla Dzieci Niesłyszących ADO w Kaliszu; stale współpracuje z kaliskim Centrum Kultury i Sztuki. Instruktorka pilatesu i propagatorka zdrowego stylu życia. Ponadto prezeska kaliskiej Fundacji Animacji Społeczno – Kulturalnej Kwadratura. W projekcie „Migające przedszkola…” jest autorem programu zajęć i jednym z głównych trenerów prowadzących zajęcia.

Monika Graf – surdopedagog, instruktor teatralny, reżyserka, animatorka przestrzeni miejskiej, członek zarządu Stowarzyszenia Kaliska Inicjatywa Miejska oraz współtwórca Fundacji Animacji Społeczno – Kulturalnej Kwadratura. Na co dzień nauczycielka/behawiorystka dzieci niesłyszących oraz instruktorka Teatru Pobocze w Miejskim Domu Kultury w Kaliszu, współzałożycielka Teatru dzieci niesłyszących ADO działającego w SOSW Nr 2 w Kaliszu. Reżyserka amatorskich przedstawień teatralnych, działań performersowych, przedstawień ulicznych i autorka licznych inicjatyw kulturalno – społecznych realizowanych w Kaliszu („Kultura na trawie”, „Terapeutyczny Teatr Magiczny”, „Dzieci dzieciom”, „Łapacze kultury”). Od 17 lat aktywnie działająca na polu artystycznym Miasta Kalisza. Otrzymała nagrodę Wielkopolskiego Kuratora Oświaty za nowatorskie podejście do edukacji kulturalnej dzieci i młodzieży oraz nagrodę Prezydenta Miasta Kalisza za osiągnięcia w dziedzinie kultury. W projekcie „Migające przedszkola…” jest autorem programu zajęć i główną trenerką prowadzącą zajęcia.

Maria Olejniczak – ukończyła studnia na Akademii Obrony Narodowej w Warszawie kierunek zarządzanie, działa na rzecz osób niesłyszących i ma z nimi stały kontakt. Posiada doświadczenie w prowadzeniu zajęć z języka migowego dla dzieci w świetlicach socjalnoterapeutycznych oraz świetlicach szkolnych. Pracuje w Urzędzie Miasta Kalisza. Na co dzień mama 4-letniej córeczki. W projekcie „Migające przedszkola…” jest trenerką prowadzącą zajęcia w różnych grupach wiekowych, zarówno młodszych jak i wśród młodzieży.

Marcin Suchodolski – nauczyciel, surdopedagog w Technikum Nr 5 w Kaliszu, gdzie zapoznaje niesłyszącą młodzież z tajnikami pracy grafika, prowadzi również koło filmowe. W wolnym czasie tłumacz i wykładowca języka migowego, prowadzi zajęcia języka migowego dla dorosłych. Jest łącznikiem między dwoma światami: ciszy i dźwięku, ludzi słyszących i niesłyszących. Lubi poznawać świat i ludzi. W projekcie „Migające przedszkola…” jest trenerem prowadzącym zajęcia.

Katarzyna Wasilewska – jest absolwentką Wyższej Szkoły Informatycznej w Łodzi – kierunek: pedagogika z promocją zdrowia. Jest CODA- tzn. jeden z jej rodziców jest osobą niesłyszącą. Ma stały kontakt z osobą niesłyszącą. Ukończyła kursy języka migowego poziom A2 PJM oraz poziom A3 – SJM. Posiada doświadczenie w prowadzeniu zajęć z języka migowego dla dzieci w świetlicach socjoterapeutycznych oraz w świetlicach szkolnych. W projekcie „Migające przedszkola…” jest trenerką prowadzącą zajęcia wśród starszych uczestników.

Magdalena Woldańska – absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego w specjalizacji polonistycznej. Urodzona w rodzinie osób niesłyszących i niedosłyszących, aktywnie udziela się w środowisku Głuchych i ma stały kontakt z językiem migowym. Pracuje w biurze, jako pracownik administracyjno-biurowy, w ramach dodatkowej pracy pomaga osobom niesłyszącym, a także współprowadzi zajęcia w ramach projektu uczenia dzieci języka migowego. W projekcie „Migające przedszkola….” jest trenerką prowadzącą zajęcia.

Anna Butkiewicz – głucha od urodzenia, absolwentka Inżynierii Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz studiów podyplomowych Polski Język Migowy ze specjalizacją lektorską na Uniwersytecie Warszawskim. Konsultant ds. g/Głuchych w Biurze ds. Osób Niepełnosprawnych AGH, dyplomowany lektor Polskiego Języka Migowego. Od wielu lat aktywnie działa na rzecz Głuchych, członek Rady Krakowskiej Fundacji Rozwoju Edukacji Niesłyszących „Między Uszami”, członek Zespołu ds. Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, członek Polskiego Związku Głuchych. Współpracuje z Pracownią Lingwistyki Migowej przy Uniwersytecie Warszawskim w zakresie tłumaczenia podręczników na polski język migowy dla głuchych uczniów szkoły podstawowej. W projekcie „Migające przedszkola…” jest trenerką prowadzącą zajęcia.

Katarzyna Szymura – absolwentka pedagogiki opiekuńczo-wychowawcze, surdopedagogiki, polskiego języka migowego, właścicielka firmy Migamy pjmem w Katowicach (www.migamypjmem.com). Interesuję się tematyką PJM, poezją migową i kulturą Głuchych. Szkoli osoby niesłyszące i pracowników różnych branż w całym kraju. W projekcie Fundacji od kilku lat pełni rolę trenera bezpośrednio pracując z dziećmi w szkołach i przedszkolach.

Badania profilaktyczne słuchu
W związku z powszechnym używaniem słuchawek i smartfonów, które mogą być zagrażające w kontekście zdrowia słuchu wprowadziliśmy nowy element wsparcia w postaci badań słuchu (audiometryczne) wśród młodzieży i dorosłych. 600 osób skorzystało z takiej możliwości w ostatnich 2 latach realizacji projektu „Migające przedszkola…”. Obsługę w tym zakresie zapewniła pleszewska firma protetyczna Audio – Com Tatiana i Tomasz Janos.

Oto partnerzy dotychczasowych edycji projektu:
Związek Harcerstwa Polskiego Hufiec w Kaliszu, Świetlica Socjoterapeutyczna przy SP nr 6 w Ostrowie Wlkp., Szkoła Podstawowa nr 7 im. A. Mickiewicza w Kaliszu, Przedszkole Integracyjne Sióstr Felicjanek w Kaliszu, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Kokaninie, Publiczne Przedszkole w Kościelnej Wsi, Dom Dziecka w Kaliszu, Świetlica Socjoterapeutyczna Karan, Centrum Doskonalenia Edukacyjnego w Kaliszu, Super Print, Drukarnia Booklet, Migamy PJM Katarzyna Szymura, Maria Gałczyńska Kancelaria Radcy Prawnego, Stowarzyszenie Przyjaciół i Absolwentów SP nr 1 im. M. Konopnickiej w Ostrowie Wielkopolskim, Młodzieżowy Dom Kultury w Kaliszu, Klub Osiedlowy przy Spółdzielni Mieszkaniowej w Kaliszu, Niepubliczne Przedszkole i Żłobek "Niezapominajka" w Kaliszu, Niepubliczne Przedszkole "Pluszaki" w Kaliszu, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Russowie, Niepubliczne Przedszkole "Szczęśliwa Trzynastka", Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Nowych Skalmierzycach, Szkoła Podstawowa nr 3 w Pleszewie, Szkoła Podstawowa nr 2 w Pleszewie, Książnica Pedagogiczna w Pleszewie, Szkoła Podstawowa nr 12 w Kaliszu, Zespół Szkolno - Przedszkolny w Stobnie, Publiczne Przedszkole nr 1 "Jarzębinka" w Nowych Skalmierzycach, Szkoła Podstawowa nr 2 w Kaliszu, Niepubliczne Przedszkole "Pszczółka Maja" w Pleszewie, Przedszkole „Słoneczne” nr 3 w Pleszewie, Szkoła Podstawowa w Kuczkowie, w Chełmcach, w Tłokinii Wielkiej, w Żelazkowie, Przedszkole Niepubliczne „Oleńka” w Kaliszu, Przedszkole Niepubliczne „Bursztynowy zamek” w Kaliszu, Szkoła Podstawowa nr 23 w Kaliszu, Szkoła Podstawowa nr 2 w Kaliszu, Szkoła Podstawowa nr 16 w Kaliszu, Szkoła Podstawowa nr 17 w Kaliszu, Zespół Szkolno – Przedszkolny nr 8 w Kaliszu oraz Zespół Szkolno – Przedszkolny nr 21 w Kaliszu, Polski Instytut Montessorii, psycholog Agnieszka Stein, firma Audio-Com Tatiana Janos z Pleszewa.

Szczegóły na temat projektu: www.fundacjapps.pl

Projekt finansowany jest ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich 2018 oraz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych będących w dyspozycji Samorządu Województwa Wielkopolskiego.