Psy wykrywające COVID-19 wykazują 95% skuteczności. Oto zwierzęta na służbie: gdzie i jak pracują? Blaski i cienie

Zwierzęta na służbie

Od zarania ludzkości zwierzęta były wykorzystywane do różnego rodzaju prac. Obecnie ich siłę zastąpiono maszynami, jednak nie jesteśmy w stanie zastąpić ich niezwykle rozwiniętych zmysłów, takich jak choćby węch. Dlatego też wiele służb znaczącą część swojej działalności opiera na pracy ze zwierzętami, szczególnie psami. Gdzie czworonogi odbywają swoją służbę?

• w policji
• straży pożarnej
• zakładach karnych
• aresztach śledczych
• straży miejskiej
• straży granicznej
• żandarmerii wojskowej
• w Wojsku Polskim

W raporcie Fundacji Czarna Owca Pana Kota Jak pracują zwierzęta w służbach mundurowych? (2018) czytamy:

Łącznie we wszystkich służbach mundurowych – Policji, Straży Granicznej, Straży Pożarnej, strażach miejskich, Służbie Więziennej i Wojsku Polskim – pracuje 1646 zwierząt, w tym 1515 psów i 131 koni.

Poza powyższymi obszarami zwierzęta wykorzystywane są w różnego rodzaju terapiach oraz przy wykrywaniu chorób, takich jak rak jelita grubego czy COVID-19.

Psy w walce z COVID-19

Jakiś czas temu grupa naukowców z Francji postanowiła przeprowadzić nowatorską próbę wykrywania COVID-19 za pomocą... psich nosów. Zespół odkrył, że odpowiednio wyszkolone zwierzęta potrafią wykryć obecność wirusa. Naukowcy z National Veterinary School of Alfort pod Paryżem przeszkolili osiem owczarków belgijskich Malinois pod kątem identyfikacji osób zakażonych koronawirusem.

W jaki sposób wytrenowano psy? Do nauki rozpoznawania choroby wykorzystano próbki zapachowe pobrane z pach ponad 360 osób - zarówno chorych na COVID-19, jak i zupełnie zdrowych. Okazało się, że pot osób zdrowych i osób chorych pachnie dla psów inaczej. Czworonogi były w stanie wykryć obecność wirusa w większości przypadków, uzyskując 95% skuteczności.

Naukowcy stwierdzili, że stosowanie wykrywania węchowego jest tanim, szybkim i niezawodnym narzędziem, które może być stosowane dla osób chętnych jeszcze przed oficjalnym testem, lub też jako metoda szybkiego wykrywania wirusa w szczególnych okolicznościach. W opisie badań dodano, że wykorzystywanie psów w rozpoznawaniu chorób nie jest niczym nowym - w 1989 roku wysnuto hipotezę, że psy można wykorzystać do wykrywania nowotworów złośliwych.

Blaski i cienie pracy zwierząt

Praca zwierząt w różnego rodzaju służbach jest dla ludzi wciąż bezcenna, co nie zmienia faktu, że organizacje prozwierzęce sprzeciwiają się ich wykorzystywaniu. Jakie argumenty pojawiają się przeciwko służbie zwierząt?

• zwierzęta na służbie są traktowane instrumentalnie
• nie ma ujednoliconych przepisów warunkujących zwierzęcą służbę
• w szkoleniu zwierząt często wykorzystywane są rozwiązania przemocowe, takie jak obroże kolczaste
• nie ma kontroli zewnętrznej nad stanem zwierząt, warunkami, w jakich przebywają oraz realizacją wytycznych regulujących ich pracę
• nie we wszystkich miejscach są realizowane minimalne wytyczne dotyczące pracy zwierząt i opieki nad nimi
• nie wszystkie zwierzęta mają zapewnioną godną emeryturę – konie są z reguły wystawiane na sprzedaż w drodze przetargu, co oznacza, że mogą trafić do rzeźni

Kontrowersyjnym punktem pozostaje ten ostatni z powyższej listy, czyli tzw. przejście zwierzęcia na emeryturę. Co dzieje się z psami i końmi, które poświęciły życie na pracę dla człowieka?

Dominuje odmienne traktowanie zwierząt w zależności od gatunku (...). Psy są traktowane jako zwierzęta domowe, które najczęściej po zakończonej służbie są przekazywane bezpłatnie dotychczasowemu opiekunowi – przewodnikowi. Konie są z reguły wystawiane na sprzedaż w drodze przetargu. - Raport Fundacji Czarna Owca Pana Kota Jak pracują zwierzęta w służbach mundurowych? (2018)

Autorzy raportu dodają, że instytucje wycofujące zwierzęta ze służby nie monitorują ich dalszych losów. W dalszej części podsumowania czytamy: W większości przypadków osoba, która zajmie się zwierzęciem po zakończeniu służby nie otrzymuje żadnego wsparcia finansowego od instytucji, w której pracowało zwierzę.

Na szczęście sytuacja ulega poprawie i pojawia się coraz więcej ośrodków dla emerytowanych psów i koni policyjnych, takich jak choćby azyl dla psów wycofanych ze służby „Zasłużyliśmy – Ostoja emerytów”, czy „Zakątek Weteranów”.

Najlepsze warunki pracy i życia, a także opiekę po wycofaniu zwierzęcia ze służby zapewnia Straż Pożarna. Opłaca ona leczenie zwierząt po przejściu na „emeryturę”, zaś zwierzęta, które nie zostaną z jakichś względów przekazane dotychczasowym opiekunom – pozostają pod opieką w jednostkach Straży Pożarnej. - Raport Fundacji Czarna Owca Pana Kota Jak pracują zwierzęta w służbach mundurowych? (2018)

Cały raport dostępny jest tutaj.