TYDZIEŃ ZE ZDROWIEM. Okulista, a dziecko - przygotuj swoją pociechę

Kiedy rodzice powinni zabrać dziecko do okulisty? Na jakie sygnały świadczące o nieprawidłowościach powinni być wyczuleni?
Doktor Anna Walczyk: Każde dziecko w pierwszych trzech miesiącach życia powinno być zbadane przez okulistę. W obecnym systemie opieki zdrowotnej takie badanie zapewnione jest jedynie dzieciom przedwcześnie urodzonym. Tylko one z racji dużego ryzyka retinopatii wcześniaczej otrzymują od neonatologa skierowanie do okulisty na obligatoryjne badanie.

A co z dziećmi zdrowymi, urodzonymi o czasie?
Nie ma opracowanych standardów, według których pediatra kierowałby na badania okulistyczne zdrowe dzieci. Nie ma takiego obowiązku i rzadko to robi. Tymczasem zdarzają się zaburzenia rozwojowe gałki ocznej, wrodzone anomalie głębokich struktur oka, nowotwory gałki ocznej, które powinny być zdiagnozowane w pierwszych miesiącach życia. To pierwsze badanie okulistyczne ocenia prawidłowość anatomii oczu. Wczesne dzieciństwo jest okresem, kiedy kształtuje się funkcja widzenia. Jeśli w tym okresie pojawi się bariera (różnego pochodzenia), która zaburzy proces prawidłowej nauki widzenia - bariera ta nie zostanie w odpowiednim czasie zdiagnozowana i leczona, spowoduje powstanie niedowidzenia. Dlatego tak ważne jest, by poddać badaniu okulistycznemu dzieci w pierwszym, a następnie na przełomie 3. i 4. roku życia.

Czy są jakieś sygnały wskazujące na to, że ze wzrokiem dziecka dzieje się coś niedobrego?
Najbardziej popularnym i najłatwiejszym do zauważenia objawem jest zez. Zazwyczaj niepokoi on rodziców i skłania ich do zgłoszenia się do okulisty. Oczy ustawione są równolegle i tylko badanie profilaktyczne może ujawnić skalę problemu. Do innych objawów niepokojących należą: częste mruganie, pocieranie oczu, przymrużanie jednego oka, ustawianie głowy bokiem do oglądanego obrazu, przekrwienie spojówek, nawracające gradówki powiek. U małych dzieci klasycznym niepokojącym objawem jest biały odblask z dna (odblask w obrębie źrenicy) zauważany często podczas robienia zdjęć - mogący sugerować zaćmę lub nowotwór.

Zez wcześnie korygowany jest możliwy do usunięcia?
Oczywiście. Głównym i bardzo prostym leczeniem zeza czy niedowidzenia jest korekcja okularowa, która wspomaga prawidłowy rozwój wzroku. Im młodsze jest dziecko, tym zez łatwiejszy jest do leczenia.

A jak przygotować dziecko do wizyty u okulisty?
Małych dzieci raczej przygotować się nie da. Nie można wyjaśnić im konieczności wizyty u okulisty. Powinno być wyspane, najedzone, w miarę możliwości nierozdrażnione. Dziecku komunikatywnemu warto wyjaśnić przed wizytą, że będzie odgadywało obrazki. W domu przed badaniem można pobawić się w czytanie z zasłoniętym jednym okiem, uprzedzić dziecko, że w gabinecie oczka będą myte.

W jaki sposób można sobie poradzić, gdy oczko łzawi, ropieje?
Wydzielina w oku świadczy o stanie zapalnym. Może on być wywołany różnymi czynnikami - skurczem akomodacji czyli wadą, infekcjami bakteryjnymi bądź wirusowymi, urazem mechanicznym. Przede wszystkim należy dbać o to, żeby worek spojówkowy był czysty. Oko można przemywać solą fizjologiczna dostępną w aptekach w małych, jednorazowych ampułkach lub przegotowaną wodą. Jeśli sytuacja nie poprawi się w przeciągu doby, trzeba udać się do lekarza rodzinnego lub do okulisty.