Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

W Muzeum Karkonoskim pachnie piernikami i jest już bardzo świątecznie. Wystawa "Historia piernikarskiego rzemiosła" została właśnie otwarta

Alina Gierak
Alina Gierak
Na wernisażu nie mogło zabraknąć pierników z Torunia. Częstowała nimi dorodna ekipa
Na wernisażu nie mogło zabraknąć pierników z Torunia. Częstowała nimi dorodna ekipa Alina Gierak/FB Muzeum Karkonoskie
W Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze od wczoraj (4 listopada 2022 roku) pachnie przyprawami korzennymi. To za sprawą najnowszej wystawy, prezentującej 700- letnią historię piernikarskiego rzemiosła. Można nie tylko podziwiać drewniane formy do pierników, ale także samemu upiec i ozdobić ciastka. W Muzeum będą bowiem warsztaty piernikarskie.

Na wystawie "Historia piernikarskiego rzemiosła" przekonacie się, że choć mianem piernikowej stolicy określany jest Toruń, to także w innych regionach w Polsce istniały i istnieją tradycje wypieku pierników. Piernikarskie tropy znajdują się m.in. na Dolnym Śląsku, czego przykładem są przechowywane w Muzeum Karkonoskim zabytki. Oglądamy je na wystawie.
Są na niej między innymi drewniane foremki i duże formy do pierników. Puszki do przechowywania ciastek, dokumenty cechowe oraz stare przepisy.
Wystawa jest bardzo starannie zaaranżowana i tym ciekawiej się ją zwiedza.

Do Muzeum Karkonoskiego na pierniki

Najstarsze wzmianki o wypieku pierników pochodzą z XIII wieku. Od tego czasu pierniki przybierały różne kształty, formy, pełniły rozmaite funkcje. Z królewskiego stołu zawędrowały na wiejskie jarmarki i stragany. Z czasem zaczęto dodawać do nich czekoladę i kolorowy lukier.

opisuje Julita Zaprucka, dyrektor Muzeum Karkonskiego.

Kto przyjdzie na wystawę, poczuje przedsmak świąt bożonarodzeniowych. Tyle tu słodkich i imbirowych zapachów, są także pierniczki do kosztowania i do kupienia.

Wystawa
Najwięcej zakładów piernikarskich powstało oczywiście w Toruniu, ale nie tylko Toruń miał swoje przysmaki.Alina Gierak/FB Muzeum Karkonoskie

Wystawa będzie czynna przez cztery miesiące. Im bliżej świąt, tym więcej będzie warsztatów i spotkań poświęconych piernikarskiemu rzemiosłu. Warto się wybrać.

Wystawa
Wystawa potrwa do 26 lutego 2023 roku.Alina Gierak/FB Muzeum Karkonoskie

Dobre ciasto na piernik musi leżakować. Przepis

Przepis na piernik miała każda gospodyni. Wspólne było jedno. Ciasto musi dojrzewać. Piernik na Boże Narodzenie najlepiej nastawić już w listopadzie.
Przepis wg "W staropolskiej kuchni i przy polskim stole” M. Lemnis i H. Vitry
Ciasto powinno leżakować w chłodnym miejscu od 4 do 6 tygodni. Taki piernik zachowuje świeżość bardzo długo

Staropolski piernik dojrzewający:

  • 1 kg mąki pszennej lub jasnej orkiszowej (typ od 480-600)
  • 500 g płynnego miodu (np. wielokwiatowego, akacjowego, lipowego – ok. 100-200 g może być miodem gryczanym)
  • 250 g masła (dla lepszego smaku: 50-100 g masła warto zastąpić smalcem wieprzowym! w oryginale piernik był na samym smalcu)
  • 125 ml mleka (pół szklanki)
  • 2 szklanki cukru
  • 3 duże jajka
  • 3 płaskie łyżeczki sody oczyszczonej
  • ok. 1/2 łyżeczki soli
  • ok. 60 g przyprawy korzennej do piernika
  • Do przełożenia: ok. 1 kg powideł np. śliwkowych.
Wystawa
Alina Gierak/FB Muzeum Karkonoskie

Do garnka wlewamy miód, dodajemy cukier oraz masło (ewentualnie masło ze smalcem). Podgrzewamy, co jakiś czas mieszając, aż cukier całkowicie się rozpuści. Masę można doprowadzić niemal do wrzenia. Zdejmujemy z palnika i studzimy. Gdy masa wystygnie (może być lekko ciepła), mieszamy ze sobą mąkę, sól i przyprawę korzenną. Wlewamy przestudzony miód. Sodę rozpuszczamy w zimnym mleku i także dodajemy do masy, razem z jajkami. Ciasto należy wymieszać (ręcznie lub hakiem miksera) do połączenia składników. Masa powinna być miękka i lepiąca. Zdecydowanie zgęstnieje dopiero po leżakowaniu.

Wymieszane ciasto przekładamy do kamionkowego naczynia, szklanej/ceramicznej/stalowej miski lub emaliowanego garnka. Nakrywamy lnianą lub bawełnianą ściereczką i odstawiamy w chłodne miejsce (najlepiej 4-6). Świetnie sprawdzi się lodówka (dolna część lub np. szuflada na warzywa), piwnica lub ewentualnie balkon.

Dojrzałe ciasto dzielimy na 3 równe części. Wałkujemy i pieczemy trzy placki w piekarniku nagrzanym do 170°C przez 16-20 minut. Gotowe placki studzimy i dopiero wtedy zdejmujemy z papieru. Przekładamy powidłami, owijamy ciasto folią i obciążamy np. książkami. Zostawiamy na trzy dni w chłodnym miejscu. Potem kroimy i zjadamy. Postoi nawet do sylwestra i dłużej.

Pierniki na Dolnym Śląsku w Muzeum Karkonoskim

Wystawa
Najpiękniejsze pierniki były te wyciskane z rzeźbionych, drewnianych form. Dysponowali nimi tylko rzemieślnicy mający pozwolenie na wypiek. Alina Gierak/FB Muzeum Karkonoskie

Wystawa prezentuje 900-letnią kulturę kulinarną w Europie Środkowej a także historię jeleniogórskiego piernikarstwa, wzbogaconą zabytkami z kolekcji Muzeum Karkonoskiego, jak również oryginalnymi dokumentami związanymi z jeleniogórskimi piernikarzami z Archiwum Państwowego we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze.

Drugi blok to Historia toruńskiego piernika zaprezentowana przez wystawę „Świat toruńskiego piernika”.

od 7 lat
Wideo

echodnia Drugi dzień na planie Ojca Mateusza

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Wróć na jeleniagora.naszemiasto.pl Nasze Miasto