Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

W Polsce tylko 5 papierosów na 100 pochodzi z nielegalnych źródeł

Marek Długopolski
Marek Długopolski
Sporo papierosów bez znaków akcyzy pochodzi wciąż z Białorusi – około 2 proc. znalezionych paczek papierosów – oraz Ukrainy – 0,9 proc.
Sporo papierosów bez znaków akcyzy pochodzi wciąż z Białorusi – około 2 proc. znalezionych paczek papierosów – oraz Ukrainy – 0,9 proc. 123rf
Polska jest w gronie europejskich państw-liderów w zwalczaniu przestępczości tytoniowej. Szara strefa w tej części gospodarki jest dzisiaj najniższa w historii i sięga tylko 5,35%. To o tyle istotne, że szacunkowo każdy 1% odzyskany z przemytu tytoniu na rzecz jego legalnej sprzedaży w kraju przekłada się na około 250 mln zł wpływów budżetowych z akcyzy.

W Polsce likwidowanych jest najwięcej nielegalnych fabryk czy krajalni tytoniu w Unii Europejskiej, a polskie służby dzielą się doświadczeniami i pomagają kolegom z innych państw. Już od 7 lat Krajowa Administracja Skarbowa, Centralne Biuro Śledcze Policji oraz Straż Graniczna mogą mieć powody do dumy. W tym okresie szara strefa papierosowa skurczyła się bowiem blisko 4-krotnie, malejąc rok do roku. Teraz uderzyła o dno.

W Polsce tylko 5 papierosów na 100 pochodzi z nielegalnych źródeł

Polska wzorem dla innych państw w walce z szarą strefą tytoniową

Dla wielu państw jesteśmy dziś w tym punkcie wzorem do naśladowania. W szczególności jesteśmy takim wzorem dla Francji, gdzie zbyt drastyczne podwyżki akcyzy na wyroby tytoniowe doprowadziły do odpływu konsumentów na czarny rynek. Nad Sekwaną średnio co trzeci papieros pochodzi z nielegalnych źródeł, bo szara strefa sięga ponad 30% rynku tytoniowego.

W Polsce malejąca szara strefa to dobra informacja nie tylko dla koncernów tytoniowych, ale także dla budżetu państwa. Wystarczy wspomnieć, że tylko z tytułu akcyzy od wyrobów tytoniowych w 2022 roku – według danych pochodzących z Ministerstwa Finansów – do budżetu odprowadzono blisko 25,6 mld zł. To zaś oznacza, gdy porównamy je z nieco ponad 23 mld zł w 2021 roku, wzrost aż o 11 procent.

Radom (18 na 100 papierosów pochodzi z przemytu), Warszawa i Łódź (w obydwu miastach 7 na 100 papierosów pochodzi „spod lady”) – to główne miasta wojewódzkie, których mieszkańcy najchętniej dają zarobić papierosowym mafiom. Czarny rynek papierosowy w polskich miastach w ostatnich latach w niczym nie przypomina jednak sytuacji sprzed 7 lat.

Mimo podwyżki akcyzy – szara strefa maleje

Rok temu, gdy wprowadzano podwyżkę akcyzy, określoną w tzw. mapie akcyzowej, część branży tytoniowej obawiała się, że papierosowa szara strefa eksploduje.

- Sposób wprowadzenia podwyżek w mapie akcyzowej naszym zdaniem nie był optymalny. Najbardziej poszkodowaną kategorią były wkłady tytoniowe do podgrzewania – mówi Wojciech Niewierko, członek Zarządu Philip Morris Polska i Kraje Bałtyckie ds. Relacji Zewnętrznych.

Podkreśla też, że podwyżka akcyzy na tytoń podgrzewany o 50% była najwyższą w historii rynku tytoniowego. – Natomiast sam fakt istnienia 5-letniej mapy jest bezsprzecznie bardzo dobrym rozwiązaniem, bo gwarantuje długoterminową przewidywalność podatkową. Polska wytyczyła w ten sposób kierunek, którym potem poszły inne kraje Unii Europejskiej. Pomaga to prowadzić biznes, kontrolować szarą strefę i zwiększać wpływy budżetowe – dodaje Wojciech Niewierko.

Jednym z przykładów europejskich państw, które wprowadziły mapę drogową podwyżek akcyzy na papierosy wzorując się na polskich rozwiązaniach jest dzisiaj Austria.

Jeszcze w 2015 r. średnio co piąty papieros (18% rynku tytoniowego) pochodził z nielegalnych źródeł, najczęściej z przemytu zza wschodniej granicy - głównie z Białorusi i Ukrainy. W kolejnych latach – według raportu Instytutu Doradztwa i Badań Rynku Almares „Empty Pack Survey” – Polacy coraz rzadziej sięgali po podróbki. W 2016 roku stanowiły 16 proc., w 2017 roku - 14,1 proc., w 2018 roku - 11,7 proc. W latach 2019 i 2020 roku sytuacja ustabilizowała się na poziomie 9,9 i 9,4 proc., by w 2021 r. gwałtownie spaść do poziomu 5,72 proc. W 2022 r., mimo wciąż trwającej pandemii koronawirusa i wojny w Ukrainie, trend spadkowy utrzymał się, osiągając 5,35 proc.

W Polsce tylko 5 papierosów na 100 pochodzi z nielegalnych źródeł

Co więcej, dzięki powstrzymywaniu szarej strefy i racjonalnej polityce podatkowej polskiego rządu, rynek legalnej sprzedaży tytoniu się ustabilizował. W latach 2015-2022 legalna sprzedaż papierosów wzrosła u nas o ponad 20% - proporcjonalnie do spadku szarej strefy.

49,39 – tyle miliardów papierosów sprzedano w Polsce legalnie w 2022 roku. To oznacza wzrost o 8,43 proc. w porównaniu z rokiem 2021. I w tym przypadku można powiedzieć, że tendencja wzrostowa utrzymuje się od 2015 roku. Wtedy to firmy tytoniowe – według danych przemysłu tytoniowego (Industry Data Exchange) - na rynku polskim ulokowały 41,09 mld papierosów.

Walka z szarą strefą trwa

1,2 mln papierosów w kartonach po sokach owocowych, a kolejny milion w pudełkach przeznaczonych na proszek do prania – to tylko parę ostatnich przykładów udanych akcji Krajowej Administracji Skarbowej i Straży Granicznej. W lutym 2023 roku wyroki usłyszało zaś kilkanaście osób odpowiedzialnych za przemyt z Białorusi blisko 19 mln paczek papierosów! Walka z podziemiem i przemytem jest jednak coraz bardziej skuteczna.

Palenie papierosów jest najbardziej rozpowszechnionym i najbardziej szkodliwym ze wszystkich nałogów w Polsce – i na szczęście nikogo już o tym przekonywać nie trzeba. Zaciąganie się dymkiem niewiadomego pochodzenia jest jednak podwójnie ryzykowne – nie ma bowiem żadnej gwarancji, co palimy. Zdarzało się już wielokrotnie, że kupione np. na bazarze „markowe” papierosy wyprodukowano ze zmielonych liści z dodatkiem np. przepalonego oleju silnikowego czy smarów ściekających ze starych maszyn produkcyjnych.

Jednak polskie służby – Centralne Biuro Śledcze Policji, Krajowa Administracja Skarbowa i Straż Graniczna – dwoją się i troją, żeby likwidować nielegalne fabryki i ścigać przestępców tytoniowych. Efekt?

- Polska jest europejskim liderem w zwalczaniu przestępczości tytoniowej, co wiąże się ze skutecznym działaniem Policji, Straży Granicznej i Krajowej Administracji Skarbowej, z którą ściśle współpracujemy nie tylko w ograniczaniu szarej strefy, lecz także w ramach Programu Współdziałania KAS – nie ukrywa Wojciech Niewierko.

Jakie papierosy są najczęściej podrabiane? Mafie tytoniowe najchętniej wybierają wyroby Philip Morris International oraz British American Tobacco. Sporo papierosów bez znaków akcyzy pochodzi wciąż z Białorusi – około 2 proc. znalezionych paczek papierosów – oraz Ukrainy – 0,9 proc.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: W Polsce tylko 5 papierosów na 100 pochodzi z nielegalnych źródeł - Dziennik Polski

Wróć na jeleniagora.naszemiasto.pl Nasze Miasto