Pałace Dolnego Śląska, te które są pięknie zachowane oraz te, o których zapomniano. Zobacz jakie są w Gminie Lubin
Pałac w Krzeczynie Wielkim
Pierwszą budowlę o charakterze rezydencji wzniesiono w Krzeczynie Wielkim w XVII wieku dla rodziny von Schweinitz. Z ich to też inicjatywy założono wówczas wielki ogród gospodarczy, który znajdował się w północno-wschodniej części obecnego założenia. W owym czasie posiadłość w Krzeczynie Wielkim zaliczana była do najbardziej okazałych siedzib szlacheckich na terenie ziemi lubińskiej. Następnymi włodarzami Krzeczyna Wielkiego była rodzina von Hoberg (Hohberg). W połowie XIX wieku dobra krzeczyńskie przejęła rodzina Nickisch von Rosenegk i to za jej sprawą nastąpiły istotne zmiany na obszarze posiadłości. W latach 1863-1864 w sąsiedztwie istniejącego pałacu rozpoczęto budowę nowego folwarku. Prace te były kontynuowane przez następnego właściciela majątku Eduara Mitschera, który w 1872 roku dokonał także przebudowy i rozbudowy pałacu, poprzedzając go obszernym kolistym gazonem. Rozwiązanie takie umożliwiało swobodny podjazd pod główny fronton pałacu. Wówczas także powiększono ogród i założono park typu krajobrazowego. Kolejnej przebudowy pałacu, w duchu późnego eklektyzmu, dokonał w 1916 roku następny właściciel majątku Hans Mitscher (syn Eduara) i w takim stanie obiekt zachował się do chwili obecnej. Ostatnim właścicielem przedwojennego Krzeczyna Wielkiego był Fritz Moltrecht. Pałac jest budowlą dwukondygnacyjną z użytkowym poddaszem, wzniesioną na rzucie prostokąta z dwoma węższymi, parterowymi, skrzydłami bocznymi. Skrzydło zachodnie zwieńczone jest widokowym tarasem na wysokości pierwszego piętra, natomiast skrzydło wschodnie tworzy coś w rodzaju baszty narożnej od strony parku. Wejście główne z szerokimi reprezentacyjnymi schodami jednotraktowymi osłonięte jest czterokolumnowym portykiem zwieńczonym na wysokości pierwszego piętra balkonem wykończonym kamienną balustradą. Trzecią kondygnację stanowią od poziomu poddasza liczne facjaty i lukarny. Na uwagę zasługuje obszerna, czteroosiowa lukarna w partii centralnej z ozdobnym szczytem architektonicznym zwieńczonym łękiem i bocznymi spływami oraz wazonami. Przyziemie pałacu na całej wysokości podpiwniczenia aż do poziomu parteru zdobione jest boniowaniem. Od strony parku na osi centralnej znajduje się otoczony kamienną balustradą niewielki taras, z którego prowadzą jednotraktowe schody do parku. Dachy pałacu są wielopołaciowe. Układ pomieszczeń korytarzowo-amfiladowy. Całości wystroju architektonicznego elewacji dopełniają liczne gzymsy i płaskie pilastry międzyokienne. Po stronie południowej pałacu znajdują się zabytkowe zabudowania folwarczne: oficyna, oficyna gospodarcza i obora.
Po wyzwoleniu Krzeczyna Wielkiego w dniu 8 II 1945 r. majątek przejęli Rosjanie i „gospodarzyli” tutaj do początku 1947 roku, kiedy to przekazano go władzom polskim. Przez całe dziesięciolecia w pałacu mieściło się kierownictwo Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej, a później Państwowego Gospodarstwa Rolnego, które ostatecznie zlikwidowano w latach 1990-1991. Przez pewien okres pałac zamieszkiwany był przez pracowników miejscowego PGR-u. Obecnie całe założenie pałacowo-parkowe oraz zabudowania gospodarcze i znaczny obszar ziemi uprawnej po byłym PGR jest własnością prywatną.
